Keuzehulp: welk ventilatiesysteem is het meest geschikt voor jouw woning?

In ieder huis komt er lucht naar binnen en moet er ook weer lucht naar buiten. Deze luchtcirculatie moet op een bepaalde manier geregeld worden. Hiervoor zijn ventilatiesystemen die de omloop van schone en vuile lucht in je huis regelen.

Wanneer je voor de keuze staat om een van deze ventilatiesystemen te kiezen, is het verstandig om te weten welk systeem het beste bij jouw huis past. Om hierachter te komen vind je hier terug welke systemen er zijn en wanneer welk systeem nu beter aan te raden is dan het andere systeem. Zo maak je altijd de juiste keuze voor jouw situatie.

In een notendop

Ventilatiesystemen hebben te maken met de luchtcirculatie in je huis. Schone buitenlucht komt je woning in, wordt gebruikt en daarmee ‘bevuild’ door onder andere ademhaling en schoonmaken en moet vervolgens ook weer je huis uit.

De toevoer van schone lucht komt meestal van toevoeropeningen (ook wel afgekort tot TO) bij onder andere je ramen of in je muren. De afvoer vindt plaats via het dak, omdat de vuile lucht opstijgt naar het plafond. In elk huis is er rekening gehouden met dat deze luchtcirculatie vlot moet kunnen verlopen.

Daarom zijn de toevoeropeningen op strategische plaatsen te vinden en heeft het dak een verticale luchtschacht om de vuile lucht makkelijk weg te laten stromen. Op welke manier deze circulatie gaat hangt af van het ventilatiesysteem dat er in je huis wordt gebruikt.

De verschillende systemen op een rij

Over het algemeen wordt er in huizen gebruikgemaakt van een van de zes soorten ventilatiesystemen (A, B, C, C+, D, of E+). Het verschil in deze systemen zit hem in op welke manier de lucht naar binnen wordt gebracht en weer naar buiten kan.

Hierin wordt een duidelijk verschil gemaakt in of de toe- en/of afvoer van de lucht op een natuurlijke wijze plaatsvindt of dat dit wordt geholpen door middel van mechanische toepassingen.

We geven je onderaan een overzicht van de zes soorten ventilatiesystemen.

• Ventilatiesysteem A: Zowel de toevoer van verse lucht als de afvoer van vervuilde lucht gebeurt op natuurlijke wijze. Type A komt overeen met de lucht die op een natuurlijke manier ‘gespoeld’ wordt via spleten en kieren in oude huizen.

• Ventilatiesysteem B: De aanvoer van verse lucht gebeurt mechanisch, maar de vervuilde lucht wordt in een B-systeem op een natuurlijke manier afgevoerd via ventilatieroosters. B-systemen komen nog nauwelijks voor.
• Ventilatiesysteem C: Het tegenovergestelde principe van een B-systeem: de verse lucht wordt op een natuurlijke manier via raamverluchtingsroosters aangevoerd, terwijl een ventilator de vervuilde lucht mechanisch afvoert.
• Ventilatiesysteem C+: Een vraaggestuurd C-systeem, waarbij de ventilatie-unit maar net zoveel vervuilde lucht afvoert als nodig is. Dat wordt bepaald door continue metingen van de binnenluchtkwaliteit. Er wordt dus alleen geventileerd wanneer en waar nodig in huis.
• Ventilatiesysteem D: Zowel de aan- als afvoer van lucht gebeurt volledig mechanisch. De aangevoerde buitenlucht wordt gedeeltelijk opgewarmd met de warmte van de afgevoerde binnenlucht (warmteterugwinning). Ook het D-systeem heeft een vraaggestuurde ‘D+’-variant, waarbij het ventilatiedebiet voor de hele woning afhangt van de kwaliteit van de binnenlucht.
• Ventilatiesysteem E+: Vraaggestuurde ventilatie en warmtepomptechnologie gecombineerd in één systeem. De warmte uit de afgevoerde binnenlucht wordt enerzijds gebruikt om lagetemperatuurverwarming te voeden en anderzijds om sanitair water op te warmen. Net zoals bij het C+-systeem gaat het hier om een natuurlijke toevoer van verse lucht en een mechanische afvoer van vervuilde lucht.

Ventilatiesysteem plus

Zoals je wellicht al hebt gemerkt zijn er dus bepaalde ventilatiesystemen met een plusje achter de letter. Dit is bijvoorbeeld zo bij ventilatiesysteem C, D en E.

Het grote verschil tussen een ventilatiesysteem met een plusje en zonder een plusje achter de letter is dat de plus staat voor duurzaamheid en het ventilatiesysteem vraaggestuurd is.

Dit wil zeggen dat je zelf kan bepalen wanneer en hoeveel lucht er door je huis heen wordt gepompt. Dit gebeurt onder andere met speciale sensoren die stoffen in de lucht kunnen opsporen.

Ventilatiesysteem E+

Je hebt ook nog ventilatiesysteem E+. Dit is eigenlijk hetzelfde systeem als ventilatiesysteem D, vanwege dat zowel de toe- als afvoer van lucht met mechanische toepassingen te regelen is.

Het grote verschil hier zit hem in het feit dat ventilatiesysteem E+ zijn eigen warmtepomp heeft. De warmtepomp zorgt er daarmee voor dat de warmte die door de luchtcirculatie wordt afgegeven wordt opgevangen en gebruikt wordt voor de productie van warm sanitair water, alsook voor ruimteverwarming.

Welk systeem moet je nu nemen?

Voor elk ventilatiesysteem is wel iets te zeggen waarom je het wel kunt gebruiken en waarom je beter voor een ander systeem kunt kijken. Het hangt hem met name af van in wat voor woonsituatie je leeft en waar je afwegingen hem in liggen.

Per onderwerp wordt hier onderaan gekeken naar welk systeem beter is en waarom de andere systemen beter niet gekozen kunnen worden.

1) Regelen van de luchttoevoer

Een belangrijk onderdeel waar je naar kunt kijken wanneer je een ventilatiesysteem voor je huis uitkiest, is in welke mate je zelf de regie wil hebben hoeveel lucht er in en uit je huis stroomt.

In deze zin is de vuistregel ‘hoe meer mechanische toepassingen, hoe meer je kunt regelen’. Als je de volle controle wil hebben over hoeveel lucht er in je huis aanwezig is, kun je het beste gaan voor ventilatiesysteem D. Ook voor systeem C+ is veel te zeggen dat dit een goede keuze is, met name vanwege de sensoren die automatisch de circulatie kunnen regelen.

2) Geluid dempen

Een andere vuistregel is dat hoe meer mechanische toepassingen je gebruikt, hoe meer kans je hebt op lawaai. De ventilatoren kunnen hun werk niet geruisloos doen, waardoor wanneer deze aan het werk zijn ze hard geluid kunnen produceren. Vooral de afvoerventilatie op het dak kan zorgen voor hard geluid. Hierdoor zijn ventilatiesystemen C, D en E lawaaieriger dan A en B.

Het voordeel is dat dit geluid vaak alleen boven te merken is, waardoor je op de begane grond er meestal geen last van hebt. Een ander soort geluid dat te maken kan hebben met je ventilatiesysteem is omgevingsgeluid.

Waar mechanische toepassingen zelf geluid produceren in je huis, houden ze tegelijk juist geluid van buitenaf tegen. Dit is met name handig als je in een drukke omgeving woont, bijvoorbeeld midden in een stadscentrum, aan een drukke weg of langs een zeedijk.

Wanneer je een systeem als C+ of E+ gebruikt, heb je op momenten dat de ventilatie niet hoeft te draaien geen last van extra lawaai. Natuurlijke ventilatiesystemen zoals bijvoorbeeld systeem A houden amper tot geen geluid tegen, waardoor het aan te raden is deze systemen alleen te gebruiken in bosrijke en/of rustigere gebieden en de toevoeropeningen te plaatsen op plekken waar geen lawaaibron in de buurt zit.

3) Kwaliteit en comfort

Ook niet onbelangrijk is de luchtkwaliteit en het warmtecomfort dat de lucht in je huis biedt.

De lucht in je huis is niet alleen bedoeld om normaal te kunnen blijven ademhalen, maar ook om op een fijne manier te kunnen leven.

Ventilatiesysteem D behaalt de hoogste score op het gebied van luchtkwaliteit, omdat hier eenvoudig te regelen is hoeveel schone lucht er naar binnen komt en hoeveel vuile lucht er weer weggaat. Ook qua warmtecomfort biedt dit systeem goede mogelijkheden, door de warme lucht niet meteen weg te laten stijgen uit je huis.

Vooral de plus-systemen zijn op dit gebied aan te raden, en dan met name E+. Dit komt omdat de systemen om een plus in hun naam te krijgen moeten voldoen aan harde eisen op het gebied van duurzaamheid.

De roosters laten niet te veel vuile stoffen naar binnen en pompen juist meer vuile stoffen snel het huis uit. Omdat ventilatiesysteem E+ ook een warmtepomp heeft die de warmte vasthoudt, bespaar je hiermee veel op warmteverlies en kun je meer wooncomfort ervaren.

4) Kosten en onderhoud

Een belangrijk punt om rekening mee te houden wanneer je kijkt welk ventilatiesysteem je kiest is wat het systeem gaat kosten. Natuurlijke ventilatiesystemen werken op een automatische manier waar je niet veel mee hoeft te doen. Daarom is het instellen van systeem A heel goedkoop, terwijl het volledig mechanische systeem D aardig wat kan kosten in de installatie.

Let hierbij ook op de kosten aan het onderhoud van het systeem. Als je veel ventilatoren nodig hebt om je luchtcirculatie mee te regelen, dan moet je er wel op letten dat deze ventilatoren nog van een goede kwaliteit zijn. Anders kunnen deze hun werk niet goed doen. Regelmatig poetsen van de mechanische toepassingen moet voorkomen dat je vroegtijdig de ventilatoren moet vervangen.

5) Verbruik

Het laatste punt waar je rekening mee kunt houden bij het kiezen van je ventilatiesysteem zijn de verbruikskosten. Mechanische toepassingen verbruiken veel stroom, en dat zie je terug op je afrekeningen. Denk er dus aan dat het installeren van een volledig mechanisch systeem als D niet alleen een prijskaartje heeft bij de aanschaf, maar ook met het onderhoud en met het verbruik kosten met zich meebrengt.

Bij verbruik kan je beter voor ventilatiesysteem E+ gaan dan voor D. Dit komt vanwege de warmtepomp. Omdat de warmtepomp warmte opneemt en hergebruikt voor andere systemen in je huis, hoef je hier minder zelf voor aan te zetten. Hierdoor bespaar je veel op bijvoorbeeld stookkosten.

Conclusie

Als je veel zelf wilt kunnen regelen op het gebied van luchtcirculatie, dan is het een goed idee om ventilatiesystemen met mechanische toepassingen in te zetten, zoals systeem D.

Onthoud hierbij wel dat de kosten van zowel de aanschaf als het gebruik vrij hoog kunnen liggen ten opzichte van de natuurlijke systemen zoals ventilatiesysteem A.

Houd daarnaast ook rekening met je omgeving. Wanneer je in een drukke omgeving woont met veel omgevingsgeluid, kun je door natuurlijke systemen snel last krijgen van geluidshinder.

Gebruik daarom liever alleen natuurlijke systemen in bosrijke en rustige omgevingen en zet in drukke en stedelijke omgevingen het liefste plus-systemen als C+ en E+ in, om niet constant in het lawaai te hoeven zitten maar wel te kunnen profiteren van hoe jij de luchtcirculatie in je huis wilt hebben.